کد مطلب:41478 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

چرا حضرت خضر((عليه السلام)) كودكي را به خاطر اعمالي كه در آينده از او سر مي زد به قتل رساند؟

اين مطلب در قرآن آمده است(1). حضرت خضر((عليه السلام))در جواب موسي((عليه السلام))در توجيه اين عمل مي گويد: پدر و مادر آن كودك مؤمن بودند و خضر براي جلوگيري از اينكه آن دو را به سوي طغيان و كف بكشد اين عمل را انجام داد.
در تحليل اين ماجرا بايد توجّه داشت كه اولا: بنابر احتمال قوي شخصي كه به دست خضر((عليه السلام))كشته شد بالغ بوده زيرا موسي((عليه السلام)) در اعتراض به اين كار خضر((عليه السلام))گفت كه تو چرا شخصي بي گناهي را بدون اينكه كسي را به قتل رسانده باشد كشتي; يعني حكم قصاص بر او جاري نبود و قصاص درباره افراد بالغ اجرا مي شود.
دوم اينكه: سخن موسي((عليه السلام)) در مقام قضاوت و عمل بر طبق قوانين تشريعي بود كه براساس آن مجازات قبل از ارتكاب جرم جايز نيست; امّا كار خضر((عليه السلام)) در مقام قضاوت عمل براساس قوانين تكويني بود. رفتار و اجراي حكم براساس اين قوانين، خاص خداوند يا و كساني است كه اين امر از سوي خداوند به آنها تفويض شده باشد; به عنوان مثال خداوند افراد را براساس مصلحت و حكمت خود و براي تكامل آنها از چيزهايي محروم مي كند، از جمله، عضوي از اعضاي وي و يا صحت و سلامتش را مي گيرد يا براي برخي، گشايش ها و نعمت هايي قرار مي دهد. اين امر در مورد خداوند جايز است، ليكن انسان نمي تواند براي نيل به تكامل، به اين امور دست زد. همچنان كه هيچ پزشكي نمي تواند براي نيل به هدفي معنوي به قطع عضو انساني حكم كند(2).

ـــــــــــــــــــــ
1 - سوره كهف، آيه 74.
2 - نگاه كنيد به تفسير نمونه، ج 12، ص 506 به بعد.

ـ3ـ
تفكيك بين عالم تشريع و عالم تكوين، در رواياتي در مورد قضاوت داود((عليه السلام)) نيز وارد شده كه آن حضرت در ابتداي اشتغال به قضاوت در چند مورد براساس علم الهي به حقايق امور(علم تكويني) قضاوت كرد كه مورد اعتراض و انكار بني اسرائيل قرار گرفت، سپس خداوند به وي امر كرد كه براساس بينهّ و دليل(علم و امور تشريعي) حكم و قضاوت كند.
شايد اين بيان علاّمه طباطبائي((رحمه الله)) در الميزان نيز كه «خضر((عليه السلام))به موسي((عليه السلام)) گفت: كه تو طاقت و روش تعليمي مرا نداري نه اينكه تو طاقت و علم را نداري»(2) به همين مطلب اشاره دارد.

(بخش پاسخ به سؤالات )

ـــــــــــــــــــــ
(1)1 - اين روايات در بحارالانوار، ج 14، ص 7 و صص 10 - 11 آمده است.
2 - ترجمه تفسير الميزان ، ج 13، ص 45.

ـ4ـ